Khi nhắc đến một trong những nền văn minh lâu đời và có tầm ảnh hưởng bậc nhất thế giới, không thể không kể đến Trung Quốc. Đây không chỉ là một quốc gia với diện tích rộng lớn và dân số đông đảo, mà còn là một trung tâm quyền lực về kinh tế, một cái nôi văn hóa đã định hình phần lớn khu vực châu Á. Để hiểu rõ hơn, bài viết sau đây của AE-Store sẽ là một cuốn bách khoa toàn thư, cung cấp những thông tin toàn diện và mới nhất về nước Trung Quốc.
1. Giới thiệu tổng quan về nước Trung Quốc
Để bắt đầu hành trình khám phá, chúng ta hãy cùng tìm hiểu những thông tin nền tảng nhất, những yếu tố cốt lõi đã định hình nên tầm vóc và diện mạo của quốc gia này trên bản đồ thế giới.
1.1. Thông tin cơ bản
Tên gọi chính thức của quốc gia này là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (中华人民共和国). Thủ đô và cũng là trung tâm chính trị, văn hóa quan trọng là Bắc Kinh. Quốc kỳ của Trung Quốc với nền đỏ và năm ngôi sao vàng, trong đó ngôi sao lớn nhất tượng trưng cho sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc và bốn ngôi sao nhỏ hơn đại diện cho sự đoàn kết của các tầng lớp nhân dân.
1.2. Vị trí địa lý và diện tích
Sở hữu diện tích xấp xỉ 9,6 triệu km², Trung Quốc là một trong những quốc gia rộng lớn nhất hành tinh. Vị trí địa lý của nó mang tính chiến lược cao, nằm tại trung tâm Đông Á với đường bờ biển dài ở phía Đông tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hải, trong khi phía Tây được bao bọc bởi những dãy núi và cao nguyên hùng vĩ như Himalaya, tạo thành một hàng rào tự nhiên. Việc tiếp giáp với 14 quốc gia cũng khiến Trung Quốc trở thành một mắt xích quan trọng trong các mối quan hệ địa chính trị khu vực và toàn cầu.
1.3. Dân số và đơn vị hành chính
Với dân số hơn 1,4 tỷ người, Trung Quốc là một thế giới thu nhỏ với sự đa dạng sắc tộc đáng kinh ngạc, bao gồm 56 dân tộc được công nhận chính thức, trong đó người Hán chiếm đa số. Cấu trúc hành chính của quốc gia này rất đặc thù, ngoài các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, còn có 5 khu tự trị dành cho các dân tộc thiểu số và 2 đặc khu hành chính là Hồng Kông và Ma Cao, vận hành theo chính sách “Một quốc gia, hai chế độ”.
2. Lịch sử Trung Quốc: Hành trình 5000 năm văn hiến
Lịch sử hào hùng của Trung Quốc được bồi đắp qua hàng ngàn năm, khởi nguồn từ chính những con sông lớn đã định hình nên địa lý của nó. Dòng chảy thời gian đã chứng kiến sự trỗi dậy và sụp đổ của vô số triều đại, để lại một di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đồ sộ.
2.1. Thời kỳ Cổ đại – Nguồn cội văn minh
Nền văn minh Trung Hoa được khai sinh bên hai dòng sông mẹ – Hoàng Hà và Trường Giang. Chính tại đây, các triều đại huyền thoại như Hạ, Thương, Chu đã đặt nền móng cho xã hội Trung Quốc với sự ra đời của chữ viết tượng hình, kỹ thuật đúc đồng tinh xảo và các học thuyết triết học sơ khai. Giai đoạn này cũng chứng kiến sự ra đời của Tứ đại phát minh nổi tiếng (giấy, kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng), những sáng tạo đã làm thay đổi tiến trình lịch sử của cả thế giới.
2.2. Thời kỳ Đế quốc – Các triều đại huy hoàng
Giai đoạn này được đánh dấu bởi sự thống nhất đất nước dưới thời Tần Thủy Hoàng, người đã tiêu chuẩn hóa chữ viết, tiền tệ và hệ thống đo lường. Tiếp đó, nhà Hán mở ra Con đường Tơ lụa huyền thoại, không chỉ để giao thương mà còn là con đường giao thoa văn hóa Đông – Tây.
Nhà Đường được xem là thời kỳ hoàng kim, một kỷ nguyên thịnh vượng và cởi mở với thế giới bên ngoài, nơi thơ ca và nghệ thuật phát triển đến đỉnh cao. Nhà Tống ghi dấu ấn với nền kinh tế và công nghệ vượt trội, trong khi nhà Minh và Thanh đã để lại những công trình kiến trúc biểu tượng như Tử Cấm Thành và hoàn thiện Vạn Lý Trường Thành.
2.3. Thời kỳ Hiện đại – Bước chuyển mình vĩ đại
Thế kỷ 20 là một giai đoạn đầy biến động, bắt đầu bằng sự sụp đổ của triều đại phong kiến cuối cùng và sự thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 1949. Tuy nhiên, bước ngoặt vĩ đại nhất chính là chính sách “Cải cách và Mở cửa” do Đặng Tiểu Bình khởi xướng năm 1978.
Quyết sách này đã chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giải phóng sức sản xuất và mở đường cho sự trỗi dậy kinh tế thần kỳ sau này.
3. Kinh tế Trung Quốc: Sự trỗi dậy của một “gã khổng lồ”
Từ nền tảng lịch sử đó, Trung Quốc đã thực hiện một cú nhảy vọt đáng kinh ngạc, trở thành một câu chuyện thần kỳ về phát triển kinh tế mà cả thế giới phải ngưỡng mộ và nghiên cứu.
3.1. Tổng quan nền kinh tế
Tính đến năm 2025, quy mô GDP của Trung Quốc đã vững chắc vượt ngưỡng 20 nghìn tỷ USD, trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Sự phát triển này được thúc đẩy bởi quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa quy mô lớn và sự chuyển đổi mạnh mẽ từ “công xưởng của thế giới” chuyên gia công, lắp ráp sang một trung tâm đổi mới, sáng tạo với chiến lược “Made in China 2025”, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao.
3.2. Các ngành kinh tế mũi nhọn
Nền kinh tế Trung Quốc không còn chỉ dựa vào sản xuất hàng tiêu dùng. Hiện nay, các ngành công nghệ cao đang dẫn dắt sự tăng trưởng, bao gồm công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo (AI), FinTech với các nền tảng thanh toán di động như Alipay và WeChat Pay đã thay đổi hoàn toàn thói quen tiêu dùng.
Thị trường xe điện (EV) cũng bùng nổ với các thương hiệu nội địa cạnh tranh sòng phẳng với các ông lớn toàn cầu. Thương mại điện tử vẫn là một thế mạnh với các tập đoàn khổng lồ như Alibaba và Tencent.
3.3. Vai trò trong nền kinh tế toàn cầu
Trung Quốc hiện là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Thông qua sáng kiến chiến lược “Vành đai và Con đường” (BRI), quốc gia này đang đầu tư hàng nghìn tỷ USD vào các dự án cơ sở hạ tầng trên khắp các châu lục, qua đó củng cố ảnh hưởng địa kinh tế.
Đồng thời, Trung Quốc cũng là một thành viên tích cực trong các tổ chức như Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và là một nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) quan trọng cho nhiều quốc gia.
Xem thêm: Bangkok – Toàn cảnh thành phố thủ đô sôi động của Thái Lan
4. Văn hóa Trung Quốc: Những giá trị truyền thống đặc sắc và đa dạng
Đằng sau sức mạnh kinh tế là một nền tảng văn hóa vững chắc, một kho tàng triết học, nghệ thuật và phong tục đã được gìn giữ và phát triển qua hàng thiên niên kỷ.
4.1. Ngôn ngữ và Chữ viết
Mặc dù Tiếng Phổ thông (Mandarin) là ngôn ngữ chính thức, Trung Quốc vẫn có sự đa dạng về phương ngữ như tiếng Quảng Đông, tiếng Thượng Hải… Điểm chung kết nối tất cả chính là chữ Hán, một hệ thống chữ tượng hình phức tạp. Mỗi ký tự không chỉ biểu thị âm thanh mà còn chứa đựng ý nghĩa, hình ảnh, tạo nên một chiều sâu văn hóa độc đáo và là nguồn cảm hứng cho nghệ thuật thư pháp.
4.2. Tư tưởng và Tôn giáo
Tư duy của người Trung Quốc được định hình sâu sắc bởi Nho giáo, nhấn mạnh sự hài hòa xã hội, lòng hiếu thảo và tôn ti trật tự. Đạo giáo lại đề cao sự cân bằng, sống thuận theo tự nhiên và triết lý “vô vi”.
Cùng với Phật giáo, ba học thuyết này hòa quyện vào nhau, tạo thành một hệ giá trị cốt lõi, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống từ gia đình đến xã hội.
4.3. Ẩm thực Trung Hoa
Ẩm thực Trung Quốc là một nghệ thuật tinh tế, chú trọng đến sự cân bằng giữa “sắc, hương, vị” và cả các yếu tố âm dương, ngũ hành. Tám trường phái ẩm thực lớn mang đến những trải nghiệm khác biệt: vị cay tê của Tứ Xuyên, sự thanh đạm và tươi ngon của Quảng Đông, hay sự cầu kỳ trong chế biến của ẩm thực Sơn Đông. Văn hóa trà đạo cũng là một phần không thể tách rời, một nghi thức thưởng thức đầy tính thiền định và triết lý.
4.4. Nghệ thuật và Lễ hội
Nền nghệ thuật Trung Quốc vô cùng phong phú, từ những bức tranh thủy mặc thanh tao, nghệ thuật kinh kịch với lối hát và hóa trang độc đáo, cho đến những món đồ gốm sứ tinh xảo.
Các lễ hội là linh hồn của đời sống văn hóa, trong đó Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất, là thời khắc của sự sum họp gia đình. Tết Trung Thu là lễ hội của sự đoàn viên, gắn liền với hình ảnh trăng tròn và những chiếc bánh nướng ngọt ngào.
5. Du lịch Trung Quốc: Khám phá vẻ đẹp từ cổ kính đến hiện đại
Sự hòa quyện giữa di sản ngàn năm và sức sống hiện đại đã biến Trung Quốc thành một điểm đến trong mơ, nơi mỗi hành trình đều là một cuộc phiêu lưu khám phá đầy bất ngờ.
5.1. Các điểm đến Di sản – Lịch sử
Du khách có thể chiêm ngưỡng sự kỳ vĩ của Vạn Lý Trường Thành, công trình phòng thủ uốn lượn qua những rặng núi điệp trùng. Tại Bắc Kinh, Tử Cấm Thành mở ra một thế giới vương giả với kiến trúc cung đình lộng lẫy. Đến Tây An, bạn sẽ không khỏi sững sờ trước Đội quân đất nung, đội quân vĩnh cửu canh giữ giấc ngủ cho vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc.
5.2. Các kỳ quan thiên nhiên
Thiên nhiên Trung Quốc đẹp tựa một bức tranh thủy mặc khổng lồ. Trương Gia Giới ở Hồ Nam sẽ đưa bạn lạc vào một thế giới thần tiên với hàng ngàn cột đá sa thạch vươn lên trời xanh. Cửu Trại Câu ở Tứ Xuyên làm say lòng người với những hồ nước trong vắt mang màu lam ngọc. Trong khi đó, một chuyến du thuyền trên sông Ly ở Quế Lâm sẽ cho bạn cảm giác thanh bình tuyệt đối giữa non nước hữu tình.
5.3. Các thành phố hiện đại và sôi động
Thượng Hải là minh chứng rõ nét nhất cho sự phát triển thần kỳ, nơi Bến Thượng Hải cổ kính soi bóng xuống những tòa nhà chọc trời của khu Phố Đông. Thâm Quyến, từ một làng chài nhỏ đã vươn mình thành kinh đô công nghệ của Trung Quốc. Và Thành Đô, dù hiện đại nhưng vẫn giữ được nhịp sống thư thái, là nơi bạn có thể gặp gỡ những chú gấu trúc đáng yêu.
6. Câu hỏi thường gặp về nước Trung Quốc (FAQ)
Để hoàn thiện cẩm nang này, dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến nhất, giúp bạn có sự chuẩn bị tốt hơn cho hành trình tìm hiểu hay du lịch của mình.
6.1. Đi du lịch Trung Quốc có cần visa không?
Công dân Việt Nam mang hộ chiếu phổ thông cần phải xin visa (thị thực) trước khi nhập cảnh Trung Quốc cho mục đích du lịch. Bạn nên nộp hồ sơ xin visa trước ngày dự định đi ít nhất một tháng để đảm bảo kế hoạch không bị ảnh hưởng.
6.2. Đơn vị tiền tệ của Trung Quốc là gì?
Tiền tệ chính thức là Nhân dân tệ (Renminbi – RMB). Đơn vị đếm cơ bản là Nguyên (Yuan). Cần lưu ý rằng đây là hai tên gọi cho cùng một loại tiền, tương tự như “Pound Sterling” và “pound” của Anh.
6.3. Trung Quốc sử dụng múi giờ nào?
Dù lãnh thổ trải rộng trên 5 múi giờ địa lý, toàn bộ Trung Quốc thống nhất sử dụng một múi giờ duy nhất là Giờ Bắc Kinh (UTC+8) nhằm mục đích thống nhất quốc gia. Điều này có nghĩa là giờ ở Trung Quốc luôn nhanh hơn giờ Việt Nam 1 tiếng.
6.4. Các ứng dụng mạng xã hội phổ biến ở Trung Quốc là gì?
Do hệ thống “Vạn lý Tường lửa” (Great Firewall), các ứng dụng toàn cầu như Facebook, Google hay Instagram bị chặn. Thay vào đó, hệ sinh thái ứng dụng nội địa rất phát triển, với WeChat là siêu ứng dụng cho mọi thứ từ nhắn tin, thanh toán đến dịch vụ công; Weibo là mạng xã hội tiểu blog và Douyin là phiên bản gốc của TikTok.
Từ những triều đại cổ xưa đến vị thế siêu cường hiện đại, nước Trung Quốc là một câu chuyện vĩ đại về sự kiên cường, sáng tạo và biến đổi không ngừng. Hy vọng rằng, cuốn bách khoa toàn thư này đã cung cấp cho bạn một lăng kính đa chiều và sâu sắc để thấu hiểu hơn về một trong những quốc gia quan trọng nhất định hình nên thế giới của chúng ta hôm nay.
